کلرید سدیم یا همان نمک خوراکی معمولاً به این دلیل که می‌تواند یک چاشنی بسیار خوشمزه برای غذاها طعم‌دار کردن آنها باشند، به کار می‌روند. این در حالی است که کاربرد نمک خوراکی در صنایع مختلف بسیار بیشتر از مصرف روزمره‌ی افراد در دنیا است. نمک خوراکی علاوه بر صنایع غذایی در صنایع دیگر هم استفاده می‌شود که به‌خاطر درصد خلوص و انواع آن است؛ بنابراین نمک‌ها را باتوجه‌به خلوصی که دارند هنگام استخراج دسته‌بندی نموده و در صنایع مختلف از آن استفاده می‌کنند.
نمک صنعتی چیست؟
یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین اجزاء در صنایع متغیر،نمک صنعتی است. باتوجه‌به تنوع مصارف صنعتی نمک، تأمین نمک صنعتی از تقاضای بالایی در بازار برخوردار است. مناطقی که از نمک می‌توانند استفاده کنند، مانند یخ‌زدایی جاده‌های، صنعت نفت، صنعت برق، صنعت کلر قلیایی و صنایع شیمیایی را پوشش می‌دهد.
برای مثال نمک‌هایی که با خلوص متفاوت وجود دارند مانند نمک پودری که در مرغداری‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد و نمک صدفی که صنعت تصفیه و لبنیات و دباغی استفاده می‌شود و نمک شیلاتی که همان‌طور که از نام آن مشخص است در شیلات مورداستفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد نمک خوراکی در صنایع
تقریباً 60 درصد از تولید جهانی نمک برای کاربردهای صنعتی در نظر گرفته شده است، به‌ویژه هنگامی که کربنات سدیم سنتز شده صنعتی (Na2CO3) و کلرآلکالی مورداستفاده در صنایع شیمیایی استفاده می‌شود. مصرف انسان تنها 25 درصد را نشان می‌دهد. تقاضای جهانی نمک برای این نوع فرایندها از زمان انقلاب صنعتی در حال افزایش بوده است. برای تهیه آب‌های شور برای مخازن ماهی استفاده می‌شود. بخش‌هایی از کشاورزی وجود دارد که به اندازه‌گیری شوری زیستی (نمک موجود در زمین‌های زراعی) اختصاص داده شده‌اند. با این توضیحات لازم است که برخی از کاربردهای صنعتی آن را شناسایی کنیم.
صنعت نفت دیگر کاربرد نمک خوراکی در صنایع
شاید به نظر عجیب باشد اما درست است که نمک به‌خاطر میزان خلوص و ترکیبی که دارد در صنعت نفت مورداستفاده قرار می‌گیرد حال ممکن است سؤال پیش آید که چگونه؟
در واقع از نمک خوراکی که دارای کلسیم کلراید هم است در گل حفاری چاه نفت استفاده می‌شود به این صورت که زمانی که نمک در گل مخلوط می‌شود از نمک اشباع می‌شود در آخر به گل نمک تبدیل می‌شود و مانع از ریزش آن درون چاه می‌شود. نمک چگالی خاک را افزایش می‌دهد و درنتیجه حفاری را ایمن‌تر می‌کند.
علاوه‌برآن می‌توان از آن به‌عنوان لخته کننده، افزودنی‌های اسیدی و تثبیت‌کننده، استفاده کرد.
برای صنعت برق هم از نمک می‌توان استفاده کرد
البته که از نمک خوراکی در صنعت برق هم استفاده می‌شود اما چگونه؟ در حقیقت از نمک خوراکی برای ذخیره انرژی برق استفاده می‌شود به این صورت که مخازن بزرگی را پر از نمک و ضد یخ می‌کنند که هوای گرم و سرد را به انرژی برق تبدیل نموده و با قابلیت بالایی که دارد می‌تواند انرژی را تا چند روز نگه دارد. البته که تولید برق به این صورت بسیار ارزان‌قیمت‌تر از روش‌های دیگر است و در آینده می‌تواند موفق شود.
صنایع شیمیایی
تا کنون بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نمک،صنایع شیمیایی است. ترکیبات آن نمک را به یکی از مهم‌ترین مواد در صنعت تبدیل می‌کند زیرا برای سنتز شیمیایی بیش از 50 درصد محصولات شیمیایی استفاده می‌شود. همچنین در ساخت هزاران کالای دیگر مانند شیشه، کاغذ، لاستیک و منسوجات و همچنین در سیستم‌های نرم‌کننده آب برای مصارف صنعتی و خانگی استفاده می‌شود.
نمک یک ماده خام ضروری برای تولید کلر و سود سوزآور است که از طریق الکترولیز آب‌نمک انجام می‌شود.
تولید کلر
کلر یکی از فراوان‌ترین و رایج‌ترین عناصر شیمیایی روی زمین است. یک ضدعفونی‌کننده بسیار مؤثر است که بیشتر به دلیل استفاده از آن در تمیزکردن آب آشامیدنی و استخرها شناخته شده است. کلر همچنین با سهولت در زندگی روزمره به پیشرفت‌ها در زمینه‌های متنوعی مانند پزشکی و ایمنی عمومی کمک می‌کند. علاوه بر این، بسیاری از مواد شیمیایی، پلاستیک و داروها در طول فرایند تولید به کلر وابسته هستند، اگرچه این ماده شیمیایی در محصول نهایی وجود ندارد. حدود 55 درصد از تولید شیمیایی اروپا به محصولات کلر قلیایی بستگی دارد.
دو سوم کل کلر در تولید پلاستیک‌های خاصی (پی‌وی‌سی، پلی‌اورتان‌ها، رزین‌های اپوکسی، تفلون، نئوپرن) که در صنایع ساختمانی، خودروسازی، الکترونیک و برق استفاده می‌شوند، استفاده می‌شود.85 درصد از داروها، از جمله بسیاری از داروهای نجات‌دهنده، با استفاده از شیمی کلر ساخته می‌شوند. 25 درصد وسایل پزشکی حاوی کلر هستند، از جمله کیسه‌های خون، لوله‌های استریل، کاتترهای قلب، پروتزها و فیلم‌های اشعه ایکس.
سود سوزآور
محلول سود سوزآور یک عنصر ضروری در بسیاری از عملیات صنعتی از جمله خمیر و کاغذ، مواد شوینده و صنایع فرآوری شیمیایی است. همچنین در صنایع آلومینا، پتروشیمی و نساجی کاربرد دارد. برنامه‌های کاربردی عبارت‌اند از:
- معدنی زدایی آب: بازسازی مبدل‌های یونی
- تولید آب آشامیدنی: نرم شدن جزئی آب
- نوشیدنی‌ها: تمیزکردن بطری
- لبنیات: نظافت تأسیسات تولیدی
- صنعت ابریشم مصنوعی: تهیه محلول‌های ریسندگی
- صنعت داروسازی: محصولات مختلف از جمله سدیم لاکتات
- روغن‌ها و چربی‌های پخت‌وپز: تصفیه
- تولید نشاسته و مشتقات
- صنعت نفت: پالایش و گوگردزدایی
- تصفیه فاضلاب: تصحیح pH، افزایش‌دهنده لخته
- تولید فولاد: بازیابی آمونیاک در تولید کک
خاکستر سودا
یکی از سه عنصر اصلی برای شیشه‌سازی،خاکستر سودا است زیرا به کاهش دمای مذاب در طول فرایند کمک می‌کند. خاکستر سودا همچنین ماده خام برای تولید بسیاری از ترکیبات سدیم مانند سیلیکات سدیم، بی‌کربنات سدیم وتری پلی فسفات سدیم است. علاوه بر این، صنعت خمیر و کاغذ از خاکستر سودا در فرایند تولید خمیر شیمیایی استفاده می‌کند.
از دیگر کاربرد نمک خوراکی در صنایع، صنعت فلز است
در زمانی که فراوری فلزات انجام می‌شود، می‌توان از نمک استفاده کرد. علاوه‌برآن برای آن که آلومینیوم به‌صورت ثانویه تولید شود، نمک لازم است. چراکه این توانایی را دارد که ناخالصی‌ها را حذف کند.
دیگر کاربرد نمک خوراکی در صنایع
در صنعت نساجی از نمک به‌عنوان تثبیت‌کننده‌ی رنگ‌هایی که استفاده می‌کنند، به کار می‌رود و رنگ‌هایی که حاصل می‌شود، به‌صورت استاندارد هستند.
لاستیک‌سازی و صنعت آن برای جداسازی لاستیک از لاتکس از نمک استفاده می‌کند.
صنعت داروسازی نمک در تهیه محلول‌های نمکی و تولید کپسول به کار می‌رود. محلول‌های نمکی و در نتیجه نمک برای صنعت داروسازی بسیار مهم هستند.
صابون و صنعت آن از نمک به‌عنوان پرکننده در شوینده‌ها و حلال‌ها استفاده می‌کند. افزودن نمک به‌عنوان پرکننده به جداسازی انواع مواد شیمیایی به‌راحتی کمک می‌کند.
